گروههای پایه غذایی دیابتی ها در یک نگاه - بلاگ پو

گروههای پایه غذایی دیابتی ها در یک نگاه

نویسنده:زهرا جلالی

همانطورکه بارها شنیده اید و یا خوانده اید، مصرف قرصهای ویتامین برای داشتن تغذیه متعادل و مناسب روش درستی نیست. زیرا کارآیی مناسب اندامهای مختلف بدن، تنها در گرو استفاده از ویتامین ها نیست. در هر حال، ویتامین ها باید با ترکیب و کمیت مناسب و از روش درست در اختیار بدن قرار گیرد. برترین راه دریافت ویتامین ها و املاح معدنی، استفاده از سبزیجات خام، میوه های تازه و دیگر مواد غذایی طبیعی در رژیم روزانه است که انواع گوناگونی از ویتامین ها را دارا بوده و احتیاجهای بدن را مرتفع می سازند.

کروم:

یکی از مواد معدنی مورد احتیاج بدن است که تحقیقات زیادی در رابطه با تأثیر آن بر اندازه قند خون افراد دیابتی، در سالهای اخیر، انجام گرفته است. در بیشتر این مطالعات، تأثیرکروم بر کاهش قندخون به اثبات رسیده است. مکانیسم دقیق تأثیر کروم بر روی قندخون تعیین نیست ولی بعضی از محققین اعتقاد دارند که کروم باعث افزایش حساسیت عضلات بدن نسبت به انسولین می شود و از این طریق باعث کاهش قند خون می شود. بعلاوه نشان داده شده است که مصرف کروم در افراد دیابتی باعث کاهش چربی و تری گلیسرید خون می شود. منابع حاوی این ماده معدنی عبارتند از: جوانه گندم، اسفناج، پیاز، ران مرغ، گوشت قرمز، آرد سویا، کلم بروکلی، بادام زمینی، کره بادام زمینی، پنیر، جگر، قلوه.

مهمیم:

از دیگر مواد معدنی مورد احتیاج بدن است که موجب کاهش مقاومت به انسولین و هم کاهش فشارخون می شود. در واقع مهمیم هم همانند کروم، حساسیت سلولها به انسولین را بیشتر نموده و باعث عملکرد بهتر انسولین در بدن می شود. به طور کلی، اگر افراد دیابتی میزان مناسبی از سبزیجات و میوه جات را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند، با کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن خود روبرو نخواهند شد. تعدادی از مواد غذایی حاوی مهمیم عبارتند از: سبزیجات سبز رنگ، کلم بروکلی، اسفناج، جوانه گندم، مغزهای آجیل، حبوبات و غلات سبوس دار، کره بادام زمینی، لوبیا چشم بلبلی و گندم پرک.

روی:

یکی دیگر از مواد معدنی مورد احتیاج بدن است که میزان آن در افراد دیابتی کمتر از سایرین است. این کمبود ممکن است به خاطر کم بودن میزان جذب روی و یا افزایش دفع روی در بیماران دیابتی باشد. هنوز علت دقیق بروز این دو حالت در میان دیابتی ها تعیین نیست ولی در هر حال این دو عامل سبب کاهش اندازه روی در بدن افراد دیابتی می شود. همانطور که می دانید، زخم هایی که در بدن افراد دیابتی ایجاد می شود، می تواند برای آنان مسائل زیادی را ایجاد کند ولی مصرف روی با بالابردن مقاومت بدن، در پیشگیری از طولانی شدن بهبود زخم های سطحی در دیابتی ها، مؤثر است. تعدادی از مواد غذایی حاوی روی عبارتند از: لوبیا سبز، لوبیا چیتی، عدس، تخم مرغ، جگر گاو، گوشت مرغ و گاو، بادام، گردو، بادام زمینی و ماست.

ویتامین C:

از ویتامین های ضروری و مورد احتیاج بدن است که افراد دیابتی می بایست با احتیاط بیشتری مصرف نمایند. میزان احتیاج روزانه بدن به این ویتامین حدود 90 میلی گرم است. این میزان که با استفاده از مواد غذایی حاوی این ویتامین تأمین می شود، باعث افزایش نارسایی های عروقی در افراد دیابتی نمی شود. اما در کسانی که از دوز بالای ویتامین C، معمولاً به صورت قرص، استفاده می نمایند، ممکن است دچار افزایش عوارض عروقی شوند. به همین علت، هیچ گاه قرص های ویتامین را سرخود و بدون مشورت با پزشکتان مصرف نکنید. منابع حاوی ویتامین C عبارتند از: کلم بروکلی، مرکبات، کیوی، فلفل قرمز و سبز، توت فرنگی و گوجه فرنگی. بازهم یادآور می شویم که افراد دیابتی از نظر اندازه دریافت ویتامین ها و مواد معدنی هیچ تفاوتی با افراد غیر دیابتی ندارند. چنانچه یک فرد دیابتی اندازه قابل توجهی از غذاهای غنی از سبزیجات، میوه جات، غلات و حبوبات را به طور روزانه مصرف کند، از این طریق می تواند، بدون احتیاج به هرگونه مکمل غذایی، تقریباً تمام ویتامین ها و مواد معدنی مورد احتیاج خود را دریافت نماید. تا به امروز هیچ علت علمی در رابطه با احتیاج افراد دیابتی به املاح و ویتامین های خاص کشف نشده است؛ ولی در مواردی همانند:

* کمبود مواد معدنی مانند کروم، مهمیوم، مس، سلنیوم، منگنز یا روی

* کمبود ویتامین های A, C, E, بتا کاروتن و سلنیم (آنتی اکسیدانها)

* قرار داشتن تحت رژیم غذایی با دریافت کمتر از 1200 کالری در روز

* سن بیشتر از 65 سال

* بارداری و یا شیردهی

* قرار داشتن در معرض خطر ابتلا به بیماری های استخوان

* پر ادراری

* عدم کنترل مناسب قندخون

بهتر است که با پزشک معالج خود مشورت کنید تا در صورت لزوم، پزشک شما بنا بر صلاحدید خود، برایتان قرص مکملی را تجویز نماید.

فیبر مورد احتیاج در دیابت:

فیبر موجود در مواد غذایی، که به آن فیبر خوراکی هم گفته می شود، منبع دیگری از کربوهیدرات به تعداد می رود. از برترین منابع فیبر می توان به غلات کامل، نان سنگک و نان جو، حبوبات، انواع نخود و لوبیا و سبزیجات و میوه ها اشاره نمود. فیبرها بر سرعت جذب غذا و بعلاوه در مقادیر زیاد بر اندازه قندخون تأثیر می گذارند. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که یک رژیم غذایی حاوی فیبر بالا می تواند اندازه کلسترول کل و کلسترول بد خون را بهبود بخشد.

راههای ساده برای گنجاندن فیبر در برنامه غذایی:

*مصرف غلاتی همانند لوبیا، نخود، جو، بلغور و گندم را افزایش دهید. در صورت تمایل می توانید از جوانه گندم هم به همراه غذا یا سالاد مصرف کنید.

* از سبزیجات حاوی فیبر بالا همانند سبزیجات سبز، کاهو، کلم و غیره بهره ببرید. علاوه بر این می توانید از توت خشک و دیگر میوه های خشک شده هم در کنار چای بهره ببرید.

* سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، مصرف بیش از 5 گرم (تقریباً یک قاشق) فیبر در هر سروینگ را عالی و مصرف بین 2.5 تا 4.9 گرم فیبر در هر سروینگ را خوب تعریف نموده است.

* تا جایی که امکان دارد از سبزیجات خام بهره ببرید، چرا که پخت غذا، از اندازه فیبر موجود در آن می کاهد.

* همراه با غذا و در بین وعده های غذا میوه جات تازه مصرف کنید.

* کورن فلکس و پاپ کورن هم حاوی فیبر بوده و می تواند تا حدی جایگزین سبزیجات در رژیم غذایی بچه هایی باشد که علاقه ای به خوردن سبزیجات ندارند. با این حال هرگز سبزیجات را از رژیم غذایی بچه ها حذف نکنید و آنها را به خوردن سبزیجات تشویق کنید.

چربی مورد احتیاج:

مارگارین، کره، روغن، انواع سس های سالاد، مغزهای آجیلی، دانه های روغنی، شیر، پنیر، گوشت، اسنک ها و دسرهای آماده حاوی مقادیر فراوانی از نوع چربی ها هستند.

انواع گوناگونی از چربی ها وجود دارند که عبارتند از: چربی های غیر اشباع، چربی های اشباع و چربی های ترانس.

چربی های ترانس در مارگارین و اغلب اسنکها و دسرهای آماده یافت می شود. چربی های ترانس و اشباع شده موجب افزایش کلسترول خون می گردند. چربی موجود در زیتون، روغن زیتون، روغن کانولا (کلزا)، مغزهای آجیل و آواکادو از نوع غیر اشباع بوده و سالمترین نوع چربی هاست. در مرتبه بعدی روغن ذرت، روغن آفتابگردان، روغن دانه سویا قرار می گیرند.

کربوهیدرات:

کربوهیدراتها که منبع اصلی تأمین نماینده انرژی بدن هستند در گروههای غذایی نان و غلات، شیر، میوه جات و سبزیجات وجود دارند و به دو گروه کربوهیدراتهای ساده و مرکب تقسیم می شوند. کربوهیدراتهای ساده مثل گلوکز، فروکتوز و لاکتوز در گروه های شیر و میوه جات و هم در مواد قندی مثل شکر و عسل و کربوهیدراتهای مرکب از جمله نشاسته در گروه های غذایی نان و غلات و سبزیجات دیده می شوند.

در خصوص اندازه تأثیری که هر یک از گروههای اصلی (پروتئین، چربی و کربوهیدرات) در بالا بردن اندازه قندخون دارند، بیشترین تأثیر مربوط به گروه کربوهیدراتهاست. یعنی مصرف این مواد قندخون را سریعتر و بیشتر بالا می برد و انتخاب خوبی برای درمان حملات هیپوگلیسیمی (کاهش قند خون) است. بعد از این گروه به ترتیب پروتئین ها چربی ها قرار می گیرند. در نظر گرفتن این مسئله در تنظیم قند خون بعد از غذا از اهمیت زیادی برخوردار است.

پروتئین مورد احتیاج دیابتی ها:

پروتئین وظیفه رشد و ترمیم بافتهای مختلف بدن را بر عهده دارند و در گروههای غذایی شیر و گوشت (محتوی پروتئین حیوانی) و غلات و سبزیجات (محتوی پروتئین گیاهی) دیده می شوند. پروتئینهای حیوانی بیشتر از انواع گیاهی احتیاجهای ضروری بدن را برآورده می سازند؛ البته شما می توانید برای افزودن به ارزش غذایی پروتئین های گیاهی آنها را با یک پروتئین حیوانی ترکیب کنید (مثل مصرف نان همراه با پنیر). مصرف کافی پروتئین در دوران رشد و بلوغ از اهمیت خاصی برخوردار است.

منبع: نشریه پیغام پزشک، تعداده 53.

tafreh.ir: وبلاگ خبری، تحلیلی طفره

namasho.ir: وبلاگ فناوری، گردشگری و مسافرت نماشو

asiaro.ir: آسیا رو: سفر به آسیا، جنوب شرقی آسیا، آسای مرکزی و خاورمیانه

منبع: راسخون