فیلم تی تی؛ تو که به ابرای سیاهی و به بادهای بدی می خندی - بلاگ پو

بگذارید اول یک مقدمه درباره فیلم های موسوم به زنانه بگوییم. در سال های اخیر به خصوص بعد از راه افتادن جنبش های ضدتعبیض جنسیتی و جنبش های مخالفت با آزارهای جنسی، ساختن فیلم هایی با موضوع مظلومیت زنان رواج پیدا کرد. همین سال جاری فیلم ابلق نرگس آبیار تلقی نادرست از ماجرای حمایت از زنان است. کاراکتر اصلی این فیلم ها زنان هستند و سوژه کلی آن ها توضیح قدرت یا بیشتر از آن مظلومیت زنان. وسط فیلم های این جریان تی تی آیدا پناهنده به لحاظ مضمونی جای درستی می ایستد و کاراکتر زنی همدلی برانگیز و در عین حال قدرتمند و مسلط به اوضاع خلق می نماید.

می گویند تی تی خل و چل است اما واقعیت اینجاست که در عین سادگی زنی به شدت قدرتمند است که با طبیعت همراه و همگام است. او تنها کاراکتر کامل فیلم است که مردان کنارش اتفاقا آدم هایی هستند که زندگی بلد نیستند و در زندگیشان نقصی دارند.

فیلم با نمایی از دست تی تی شروع می گردد که با نور خورشید بازی می نماید. همین نشانه ای است که چطور تی تی از دنیا اطرافش، از نور خورشید و جزئیات لذت می برد. آشنایی او با ابراهیم همان اول اتفاق می افتد. چه چیزی در ابراهیم وجود دارد که تی تی را به سمت او جلب می نماید؟ به گمانم آن بادکنک قرمز که با روحیه ساده دوست داشتنی تی تی همخوانی دارد. تی تی از دیدن مردی که یک دوچرخه رنگی و یک بادکنک قرمز در دستش است لذت می برد.

داستان که جلوتر می رود گره هایی سر رابطه تی تی و ابراهیم ایجاد می گردد. امیرساسان نامزد تی تی و گیلدا زنی که تصور می کنیم زن ابراهیم است. به علاوه تی تی بی سواد است و ابراهیم استاد فیزیک. فیلم پناهنده بدون اینکه در دام داستانی سانتی مانتال بیفتد یا بی منطق جلوه کند رابطه دو کاراکتر را پیش می برد. هر چند این وسط ابراهیم قطب نسبتا خنثی فیلم است و شخصیت پردازی او نسبت به بقیه کاراکترهای فیلم ضعیف تر است.

با ورود امیرساسان با بازی خوب هوتن صبور فیلم دوباره جان تازه ای می گیرد. شبیه این است که روی یک تابلو با رنگ ها سرد ناگهان رنگ قرمز پاشیده گردد. همین اتفاق هم می افتد. تی تی برای دیدن امیرساسان لباس قرمز به تن می نماید. ریتم آرام فیلم تندتر می گردد.

امیرساسان یکی از بهترین ضدقهرمان های این سال های سینمای ایران است. ضدقهرمانی که در عین همه آزارهایش نسبت به تی تی می توانیم با او همدردی کنیم. معلوم است که تی تی را دوست دارد ولی این دوست داشتن مانع از سوءاستفاده از زن نمی گردد. در مسلک امیرساسان تی تی می تواند برایش پول دربیاورد و در عوض امیرساسان نازش را بکشد و برایش کفش سفید بخرد. امیرساسان می تواند دیوانه سری های تی تی را تحمل کند به شرط آنکه پای مرد دیگری وسط نباشد.

فیلم مجموعه ای است از بازی های دلچسب از هوتن صبور در نقش مرد لات پرشر و شور با احساسات ضد و نقیض، پارسا پیروزفر در نقش مردی آرام و تحصیلکرده که به نظر می رسد زندگی کردن را بلد نیست و بازی درخشانی از الناز شاکردوست که معصومیت و قدرت و شوخ طبعی تی تی را به تصویر می کشد. لهجه اش عالی است اما چیزی که بازیش را استثنایی می نماید قدرتش در لهجه نیست. حرکات بدن و میمیک صورت است که خیلی ظریف احساساتش را به تصویر می کشد. سادگیش وقتی به ابراهیم می گوید که از او خوشش می آید، فحش دادن هایش به جیرودی، مراقبتش از ابراهیم و دلشکستگیش وقتی به خانه ابراهیم می رود.

کارگردانی آیدا پناهنده به فرم فیلم های اروپای شرقی است. ریتم آرام و قاب هایی که از طبیعت در آن ها استفاده می گردد، لانگ شات های خلوت که کاراکترها گوشه ای از آن هستند و موسیقی بی نظیر علیرضا افکاری که بر فیلم سوار نمی گردد اما همراهی دلپذیری را با قاب های زیبای فرشاد محمدی ایجاد می نماید. اصلا تی تی یک بار دیگر یادمان می آورد که فرشاد محمدی چه فیلم بردار درجه یکی است و قاب های فیلم جزء معدود تصاویر به یادماندنی این جشنواره است.

مثبت ترین نکته فیلم ولی خلق کاراکتری مثل تی تی است. زنی که می تواند آن قدر ساده باشد که مردش رحمش را به دیگران اجاره بدهد و او آگاهانه بپذیرد که پول سر سفره بیاورد تا مرد جای دیگری نرود، زنی که می تواند آن قدر مومن باشد که یک شب تا صبح برای دعا کردن برای سلامتی مردی که چندان هم او را نمی شناسد به دریا بزند و زنی که آن قدر قوی است که بعد از فقدان فرزندش روی پاهایش می ایستد، ابراهیم را می بخشد و به فکر ساختن خانه اش با بلوک هایی است که گران شده.

فیلم تی تی یک تصویر زنانه تمام عیار است و در عین حال علیه مردان موضع نمی گیرد. فیلمی است که کاراکترهایش را دوست دارد. فیلمی که خوب و فروتنانه ساخته شده، چشم نواز است و با وجود همه کمی و کاستی هایی که دارد مثل شخصیت ابراهیم یا سکانس های مربوط به همسر او و شوهرش، دوست داشتنی است.

سومین فیلم آیدا پناهنده بعد از ناهید با بازی ساره بیات و اسرافیل با بازی هدیه تهرانی کامل ترین اثر در کارگردانی و فیلم نامه و هماهنگی جزئیات در کارنامه اوست. با سه گانه زنانه آیدا پناهنده حالا او یکی از فیلمسازان مؤثر در ساخت فیلم های زنانه است.

*تیتر قسمتی از شعر من باهارم تو زمین سروده احمد شاملوست.

• فیلم ابلق؛ جنبش می تو در زورآباد یا چگونه یاد گرفتم به جریان حاکم عشق بورزم

نقد فیلم تی تی دیدگاه شخصی نویسنده است و لزوما موضع خبرنگاران مگ نیست.

tafreh.ir: وبلاگ خبری، تحلیلی طفره

namasho.ir: وبلاگ فناوری، گردشگری و مسافرت نماشو

asiaro.ir: آسیا رو: سفر به آسیا، جنوب شرقی آسیا، آسای مرکزی و خاورمیانه